غیور مردان فسخود

بخش اول: تفنگداران شازده مهدی قلی میرزا

پس از آنکه مقادیر قابل توجهی از املاک روستای فسخود توسط تفنگدارباشی ظل السلطان (احتمالا محمد اسماعیل خان) به شازده مهدی قلی میرزا پیشکش و طی قراردادی صلح بلاعوض می گردد، ایشان روستای زیبایمان را محل تفرج و شکارگاه خود قرار داده و به علت ناامنی های موجود، برای فراغت بال و جلوگیری از تجاوز یاغیان از بین افراد نیرومند و با جنم تعدادی را مسلح می نماید.

این افراد در زمان سکونت شازده در روستا مامور پاسداری و حفاظت وی و در غیاب او نیز وظیفه حراست و دیده بانی و مدافع منافع عموم روستائیان بوده اند. در بعضی مواقع نیز برای امرار معاش و تامین خانواده به صیادی می پرداختند. از هر یک از آنان خاطراتی نقل شده که بیانگر قدرت ، لیاقت و جسارت ایشان است...

در داستان حمله سواران ضرغام السلطنه بختیاری به فسخود گوشه ای از شجاعت برخی از آنان را روایت کردیم و قصد داریم سلسله وار به معرفی مابقی آن دلیرمردان بپردازیم.

قسمت اول؛ عباس نایب

ولی اله امینی فرزند عباس نایب ساکن روستای کمشچه علیا از قول پدر نقل می کند:

روزی در رَف کال کوهی در پاجِن آو (پاژن آب) به نیت صید شکار کمین کرده بودم.

همانگونه که مطلعید در پاژن آب کوهی وجود دارد که از یک طرف دارای ارتفاعی حدود یکصد متر و از طرف دیگر که سرازیر به چاه سرخ می شود بیش از یک کیلومتر ارتفاع دارد.

به یکباره سوارانی را دیدم که از گُدار چاه سرخ وارد شده اردویی برپا نموده و مشغول بریان کردن گوسفند شدند. از نحوه ورود و اسکان و همچنین تعداد نفرات که حدودا متشکل از بیست سوار می شدند یقین حاصل کردم اینان یاغی اند.

با دیدن آن صحنه ناراحت شدم که چرا باید دسترنج مردم اینگونه چپاول شود و امید و آرزوی یکسال زحمت ایشان صرف عشرت یکروزه غارتگران شود. از شدت خشم به سمت آنها تیری شلیک کردم بلوائی به پا شد یاغیان از ترس محاصره شدن و بیشتر به خاطر عدم شناخت منطقه متواری شدند.

اطمینان داشتم که از آن فاصله نه تیر به مقصد میرسد و نه در صورت اصابت به هدف موجب آسیب و صدمه ای می شود و اگر عاقلانه فکر می کردم هیچگاه سلاح خود را نیز به سمت آنها نمی گرفتم ولیکن در آن شرایط تحت تاثیر خشم و غضب خود قرار گرفته و برای تسلی دل ، آن عمل را انجام دادم که خوشبختانه مردد شدند و به فکر مقابله بر نیامدند ، که به حمداله بخیر گذشت.

به سبب آنکه از محل اختفایم به کل منطقه اشراف داشتم پس از اطمینان از خروج کامل آنان به چاه سرخ رفتم. یاغیان که از ترس با عجله فرار کرده بودند اموال سرقتی که متشکل از تعدادی گوسفند و مقداری لوازم منزل بود را رها نموده بودند.

غنائم را طی چند روز به کمشچه منتقل و بین روستائیان بی بضاعت تقسیم کردم و در پاسخ به سوال روستائیان در مورد علت بذل و بخشش ، آنها را تحفه و پیشکش شازده به آنان عنوان کردم. ایشان که بنده را مسبب شادی خود می دیدند دعایی نثار اجداد بنده حقیر و شازده قجری نموده و بیش از آن پیگیری نکردند. بنده نیز در مورد اتفاق رخ داده با احدی صحبت نکردم.

چهار سال بعد ...

اواخر تابستان بود ، هوا رو به سردی می رفت. شبگیر کرده و در همان رَف کال خوابیدم تا شاید سحرگاه شکاری برای خوردن آب به چاه سرخ بیاید و آن را صید کنم تازه چشم هایم گرم شده بود که احساس کردم شبهی بالای سرم است. خواستم بلند شوم که ناگهان مشاهده کردم دو نفر لوله ی سلاحشان را روی گونه هایم گذاشته اند، نزدیک بود از ترس غالب تهی کنم.

بعد از تفتیش دستهایم را از پشت بسته و از کوه پایین آمدیم ؛ آنها سواره و من پیاده در حالیکه با طنابی بسته شده بودم به دنبال خود می بردند. هر چه فکر کردم علتی برای دستگیری خود نیافتم آنها نیز هیچ سوالی را پاسخ نمی گفتند.

نزدیک صبح بود به باقر آباد رسیدیم در آنجا چادری برپا بود مرا نزد شخصی که وی را خان صدا می زدند بردند خان متعجب سراپای من را برانداز کرد ، با همان حالت خشمگین نهیبی زد و گفت : تو همان کسی نیستی که چهار سال پیش به سمت ما تیراندازی کرده و عیش ما را بر هم زدی ؟

من که تازه متوجه قضیه شده بودم منکر ماجرا شده و خود را فردی صیاد و تهیدست معرفی کردم.

خان که گوئی حتم داشت من همان شخصم و منتظر دستگیریم بود فرمان حرکت داد هرچه اصرار کردم افاقه نکرد. نیمروزی دیگر راه پیمودیم و دیگر رمقی در بدن نداشتم فکر و خیال امانم را بریده بود و هر لحظه ، نحوه مجازاتی که در انتظارم بود را مرور می کردم...

ناگهان ترفندی به ذهنم خطور کرد؛ گفتم من از تفنگچیان ظل السلطانم و حسب امر شازده مهدی قلی میرزا چند سالی است روی این کوه دیده بانی می کنم از قضیه ای که میگوئید بی خبرم ولی اطمینان دارم حال که مامور جایگزین بنده بیاید و مرا نیابد از روی رد شما را پیدا کرده و آن موقع دیگر حساب شما با ظل السلطان است، ولی در غیر اینصورت می توانم به شرط آزادی و دریافت جیره بازگشت صحبتی از شما به میان نیاورم که اینگونه شاید در امان باشید.

آوازه قدرت و شوکت ظل السلطان در اصفهان چنان پیچیده بود که کسی قدرت تعرض به جیره خواران وی را نداشت چه رسد به عمال و تفنگچیانش.

خان از نحوه سخن گفتن من یکه خورد و چون به حساب خود مجازات و تنبیه مرا کافی و لزومی نمی دید بی جهت خشم ظل السطان را بر انگیزد گفت : رهایش کنید ولی لوله تفنگش را پر از کهنه کنید و سیخ آن را بردارید تا نتواند آنها را خارج کند.

جالب است بدانید در جیره غذایی آنان نان نبود و با مغز بادام و مویز که هر کدام توبره ای از آن را بر دوش داشتند ارتزاق می کردند. چند مشت نیز به من داده و روانه ام کردند.

از شدت ضعف و خستگی دو روزی طول کشید تا باز گردم. خانواده نگران از غیبت سه روزه ام مدام سوال می پرسیدند ولی من رمقی برای باز نگاه داشتن چشمهایم نیز نداشتم. با دیدن سلاحم که از کهنه و دستمال پر شده بود و اوضاع و احوال ظاهریم متوجه عمق فاجعه شدند و با شنیدن ماجرا زبان به پند و نصیحت گشودند.....

ولی اله ادامه داد پدرم بعد از شکر خدای منان با خنده گفت : آری آن خدا بیامرزی چهار سال پیش ارزش این سه روز بیابان گردی اجباری را داشت .

ولی اله امینی فرزند عباس نایب ساکن روستای کمشچه

ادامه دارد ...